Relevante eindpunten in klinische studies naar vroegstadiumkanker
Welke perspectieven zijn er op de genezing van kanker en hoe variëren deze perspectieven tussen de verschillende tumortypen? Daarnaast, welke eindpunten zijn klinisch relevant bij de behandeling van vroegstadiumkanker (stadium I-III) en wat zijn belangrijke uitkomsten voor de patiënt? U leert het in onze nieuwe e-learning.
Als kanker in een laat stadium wordt ontdekt en al gemetastaseerd is, is deze vaak moeilijk te behandelen én met beperkt resultaat. Het belangrijkste behandeldoel in dat geval is een zo lang mogelijke overleving, met goede kwaliteit van leven. Vroege screening helpt om kanker in een eerder stadium op te sporen. Dat is goed nieuws voor patiënten, want in het algemeen leidt behandeling in een vroeg stadium tot een betere prognose. Genezing wordt in dat geval het uitgangspunt van de behandeling.
Meer mogelijkheden
Vooruitgang in de geneeskunde en gezondheidszorg heeft niet stilgestaan: tegenwoordig zijn er zoveel meer behandelmogelijkheden. Bij het evalueren van de effectiviteit van nieuwe behandelingen is Overall Survival (OS) de gouden standaard: aan de hand van het aantal patiënten dat gedurende een langere periode overleeft, wordt de effectiviteit van een behandeling bepaald.1
Maar is OS het enige relevante eindpunt? Wat als genezen het doel van de behandeling is? In (neo-)adjuvante studies met genezing als behandeldoel wordt gebruik gemaakt van eindpunten zoals Disease Free Survival (DFS), Event Free Survival (EFS) en Recurrence Free Survival (RFS). Wat betekenen deze eindpunten? Zijn ze overal hetzelfde? Daarnaast zijn er ook methodologische uitdagingen bij de opzet van klinische studies naar vroeg stadium kanker, zoals censurering en cross-over.
In de nieuwe MSDAcademy e-learning gaan we hierover in gesprek met Prof. Dr. Egbert Smit (longarts, LUMC), Dr. Michiel van der Heijden (oncoloog, NKI) en Dr. Sjoerd Elias (epidemioloog, UMC Utrecht). We bespreken de verschillende perspectieven op het behandeldoel bij vroegstadiumkanker, de verschillende eindpunten die worden gebruikt in klinische studies bij vroeg stadium kanker en methodologische uitdagingen.
De e-learning bestaat uit 3 hoofdstukken
- Behandeldoel bij vroegstadiumkanker
- Klinisch relevante eindpunten bij vroegstadiumkanker
- Studiedesign bij vroegstadiumkanker
Voor wie?
Deze e-learning is toegespitst op oncologen, longartsen, dermatologen, urologen, gynaecologen, chirurgen, verpleegkundig specialisten, ziekehuis apothekers en andere specialismen die te maken hebben met kanker, en actief willen meedenken en praten over de actuele discussie rondom klinisch relevante eindpunten. Accreditatie is door ABAN (cluster 2) en ZA (ziekenhuis apothekers) toegekend voor 1,5 punt en door V&VN en VSR voor 2 punten.
Referenties:
NL-NON-02583
Ontmoet de sprekers
Prof. Dr. Egbert Smit
longarts, LUMCEgbert Smit is longarts en heeft als aandachtsgebied longkanker.
Zijn opleiding tot longarts volgde hij in het Universitair Medisch Centrum Groningen nadat hij in 1990 promoveerde op klinisch en translationeel onderzoek naar longcarcinoom.
Sedert 1997 is hij achtereenvolgens werkzaam geweest in het VU Medisch Centrum (met een korte onderbreking) tot 2014 en NKI-AvL tot 2021. Egbert Smit is sedert 1986 betrokken geweest bij basaal onderzoek en klinisch onderzoek varierend van chemopeventie studies tot aan behandeling van metastatisch longkanker. Hij is PI van vele nationale en internationale fase II en III studies geweest. In de laatste 10 jaar is het focus van zijn onderzoek op translationele oncologie en moleculaire imaging.
Sinds oktober 2021 is hij afdelingshoofd van de afdeling Longziekten van het LUMC.
Dr. Michiel van der Heijden
oncoloog, NKISinds 2002 begon Michiel van der Heijden met zijn doctoraat aan het Kern-lab (Johns Hopkins University), en is hij geïnteresseerd in het begrijpen van de verschillende gevoeligheid voor de behandeling van kanker. In 2005 voltooide hij zijn doctoraat in de genetica van alvleesklierkanker en begon aan de opleiding interne geneeskunde. Van 2009-2011 werkte hij als postdoc bij het laboratorium van Rene Bernards aan het NKI, om de resistentie tegen gerichte therapie bij borst- en darmkanker te onderzoeken. Nadat hij in 2013 zijn fellowship medische oncologie had afgerond, startte hij zijn eigen onderzoeksgroep bij het NKI en trad hij als arts in dienst bij de faculteit medische oncologie.
Dr. Sjoerd Elias
epidemioloog, UMC UtrechtSjoerd Elias heeft zijn MSc in Klinische Epidemiologie behaald aan het Nederlands Instituut voor Gezondheidswetenschappen (2002), en zijn PhD aan de Universiteit Utrecht (2003). Na het afstuderen aan de Medische School in 2005 heeft hij als arts-assistent radiologie gewerkt (Gelre Ziekenhuizen Apeldoorn, Nederland, 2006-2007). Een persoonlijke Dutch Cancer Society Research Fellowship (2009-2013) stelde hem in staat om als gastwetenschapper te werken aan het Molecular Imaging Program aan Stanford (professor SS Gambhir), de afdeling Radiologie en Biomedische Beeldvorming aan de University of California San Francisco (professor NM Hylton) en de afdeling Moleculaire Pathologie van het Antoni van Leeuwenhoek (hoogleraar LJ van't Veer). Sinds 2008 werkt hij als Klinisch Epidemioloog in de onderzoeksprogramma’s Kanker en Methodologie bij het Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnszorg, sinds 2018 als Universitair Hoofddocent. Daarnaast heeft hij ruim tien jaar ervaring in het geven en coördineren van cursussen op het gebied van de klinische epidemiologie, zowel nationaal als internationaal. Sinds 2020 is hij coördinator van het PhD-programma Klinische en Translationele Oncologie, en sinds 2021 coördinator van het Onderzoeksprogramma Kanker en managementteamlid van de afdeling Epidemiologie van het Julius Centrum, alsmede bestuurslid van het UMC Utrecht Strategisch Programma Kanker .
Inge Diepman
moderator